Sterrenkijken in het weiland #46

Sinds de coronacrisis zijn ontzettend veel mensen begonnen met sterrenkijken. Telescopen zijn niet aan te slepen. Vooral de elektronische exemplaren zijn lastiger te verkrijgen door een tekort aan microchips. Maar wat je vooral nodig hebt, is een plek waar je de hemel goed kan zien! Het platteland biedt daarvoor meestal betere kansen dan de stad, waar alles volgebouwd is.

Astronomie is een interessant wetenschappelijk vakgebied. Want hoewel we al aardig wat weten van het heelal, liggen er tegelijkertijd nog zoveel kosmologische raadsels te wachten om ontrafeld te worden. Hoe zien onze buurplaneten er precies uit? Zijn er andere levensvormen in het heelal aanwezig? Of zijn ze hier misschien al? Hoe zit het met die zwarte gaten en donkere materie?

Sterrenkijken als hobby?

Ook voor amateurastronomen valt er veel te ontdekken en te leren. Er zijn zoveel boeken geschreven over astronomie en kosmologie. En als het onderwerp je interesseert, raad ik je dit overzichtelijke boek van de Nederlandse wetenschapsjournalist Govert Schilling aan.

Meteorenregen

En heb je de afgelopen weken nog meteoren gezien? Dat waren de Perseïden. Je ziet dan van die mooie lichtsporen in de lucht. Er verschijnen er meerdere per uur, dus je kunt er echt even voor gaan zitten.

Herken de sterrenbeelden

Als amateurastronoom ben ik begonnen om de sterrenbeelden te leren herkennen. Gewoon naar de hemel staren en de vormen zien te ontdekken. Het zijn er in totaal 88, maar niet alle sterrenbeelden kun je zien vanaf ons noordelijk halfrond. De sterrenbeelden kun je lokaliseren met handige apps, zoals Stellarium.

Uh circumpolair?

Omdat de aarde om de zon draait, zie je door het jaar heen steeds weer andere sterrenbeelden. Maar er zijn er een paar die steeds in beeld blijven. Dit zijn de circumpolaire sterrenbeelden. Dit komt omdat ze nooit onder de horizon verdwijnen vanwege hun positie ten opzichte van de aardas. Voor ons land zijn dat de Kleine Beer met de Poolster, Cepheus, Giraffe en Cassiopeia. Op Wikipedia vind je deze duidelijke animatie van “onze” circumpolaire sterrenbeelden.

Planeten bekijken

Momenteel kun je Jupiter en Saturnus zien! Met een goede telescoop zie je zelfs de manen van Jupiter en de ringen van Saturnus.

Vermijd lichtvervuiling

Om goed te kunnen waarnemen moet er zo min mogelijk lichtvervuiling zijn. Zelfs een felle maan kan het sterrenkijken verstoren. Gebouwen en bomen kunnen flink in de weg staan aan een goede waarneming. Maar midden in een weiland kun je vaak alle kanten op kijken.

Bekijk het met een telescoop!

Met een goede verrekijker kun je al hemellichamen bekijken. Vooral de maan natuurlijk met al haar kraters en zeeën. Op Wikipedia kun je de namen van de maanzeeën zien.

Telescoop

Met een telescoop zie je veel meer dan met het blote oog. Nu heb je telescopen en telescopen. Een telescoop van een paar tientjes is eigenlijk weggegooid geld. Vaak verdwijnen deze dan ook na een of twee keer kijken naar zolder.

En om teleurstellingen te voorkomen: zelfs een goede amateurtelescoop is niet te vergelijken met megatelescopen, zoals de Hubbletelescoop die in de ruimte beweegt! Bovendien zijn deze machtige ruimtebeelden ook met speciale programma’s gemaakt door experts. Ook de telescopen van een observatorium zijn niet te vergelijken met een amateurtelescoop. Maar laat dat je er niet van weerhouden aan deze interessante hobby te beginnen!

Welke telescoop is geschikt?

Onderzoek eerst goed welke soort het beste bij jouw kijkwensen past. Voor een beetje goede elektronische telescoop moet je toch wel een prijs vanaf 800 euro rekenen. En dat is eigenlijk nog maar het begin. Een elektronisch go to-systeem erbij is handig, want dit systeem helpt je de juiste ster te vinden. Daarbij komen ook nog accessoires, zoals bepaalde lenzen en filters.

Het meest bekend zijn lenzentelescopen (refractor), spiegeltelescopen (reflector) en catadioptrische telescopen, elk met hun eigen eigenschappen. Wil je verre sterrenstelsels bekijken of juist de planeten? Bekijk eerst goed welke telescoop het meest geschikt is en ga naar een (online) speciaalzaak.

Mijn keuze

Mijn keuze is gevallen op een Skywatcher Maksutov telescoop met een goto systeem. Het is even wennen om de telescoop goed af te stellen. Maar juist het aanleren van al die technische zaken maakt het ook interessant en uitdagend.

En dan natuurlijk op een heldere avond gaan turen en kijken wat je zoal kunt zien. Lekker in de buitenlucht. Zo af en toe fladdert er een vleermuis om je hoofd of je wordt opgeschrikt door een schreeuwende uil! Je zit zo een paar uur buiten. Tot de kou, de muggen en de moeheid je gaan plagen!

Astrofotografie

Het is ook leuk om foto’s van de sterren en planeten te maken. Als je de gelukkige bezitter bent van een spiegelreflexcamera, kun je deze aan je telescoop koppelen. Er zijn speciale fotoprogramma’s voor. Maar het duurt even voor je het onder de knie hebt. Daarnaast heb je ook adaptors om je smartphone aan je telescoop te koppelen. Eenvoudigere beelden die toch ook heel mooi kunnen zijn.

Meer weten?

Wil je er meer van weten? Ga eerst eens kijken bij een sterrenwacht. Of bekijk video’s op Youtube. Verwacht dus in ieder geval geen Hubble-beelden met je telescoop te zien. Maar het is fantastisch om Jupiter of Saturnus te vinden en te bekijken. Een belangrijk waarschuwing: kijk NOOIT in de zon zonder goede zonnefilter op je telescoop, want dan is het direct einde oefening met je ogen!

En kijk of je een sterrenmaatje kunt vinden, het is leuk om samen de sterrenhemel te verkennen. Of vraag of je mag meekijken met een ervaren hobbyist.

Ben jij al een echte sterrenkijker of wil je er meer over weten? Laat het even weten in de reacties hieronder!

“Look at the sky and wonder!!